سید خراسانی از افرادی است که در روایات نشانههای ظهور امام مهدی(عج) به او اشاره شده و از یاوران ایشان دانسته شده است. در برخی روایات عنوان شده که وی نشانهای در دست راست دارد و به همراه لشکر خود به فرماندهی شعیب بن صالح، همزمان با سفیانی به سمت کوفه حرکت کرده، لشکر سفیانی را شکست میدهد.
نَسَب و سایر خصوصیات سید خراسانی و قیام وی در هالهای از ابهام قرار دارد، نه از روایات تصویر مشخصی در این زمینه به دست میآید و نه محققین اتفاق نظر دارند.[۱]
بر اساس برخی روایات، وی از فرزندان امام حسن(ع) یا امام حسین(ع) است که از او به عنوان هاشمی خراسانی یاد شده است و صفات جسمی وی را که دارای صورت نورانی و خالی بر گونه یا دست راست دارد بیان کردهاند.
قیام سید خراسانی یکی از علائم و نشانههای ظهور مهدی موعود(عج) معرفی شده است و در مجموع از روایات چنین استفاده میشود که قیام وی از مشرق زمین آغاز و به سوی عراق به پیش میرود. فرماندهی نظامی این سپاه را مردی به نام شعیب بن صالح بر عهده دارد و نبرد سختی بین سپاه او و سفیانی در میگیرد و خراسانی فاتح میدان خواهد بود و سرانجام نیز با امام مهدی(عج) بیعت میکند.[۲]
حرکت پرچمهای سیاه از سمت خراسان، یکی از علامات ظهور به شمار رفته است. در روایات آمده است: از سه چیز انتظار فرج داشته باشید: «ایجاد اختلاف بین اهل شام، حرکت پرچمهای سیاه از خراسان و ترس در ماه رمضان».[۳] صاحبان این پرچمهای سیاه، پس از حرکت از سمت خراسان، خود را به کوفه میرسانند و وقتی که امام مهدی (عج) ظهور کرد، عدهای را برای بیعت کردن با ایشان، به سمت او میفرستند.[۴] این گروه، در مدت زمان کوتاهی مسیر بین خراسان و کوفه را طی میکنند.[۵]
درباره اینکه این پرچمهای سیاه متعلق به خراسانی است یا شخص دیگر، از برخی روایات چنین برمیآید که این پرچمها متعلق به جوانی از بنی هاشم در خراسان است[یادداشت ۱]، اما در برخی روایات دیگر، از این شخص به «حَسَنی» نام برده شده است.[۶] در ادامه روایت آمده که «شعیب بن صالح» همراه با او است و بر اساس آن برخی معتقدند جوان بنیهاشمی (سید خراسانی)، همان سید حسنی است.[یادداشت ۲]
بر اساس روایات، «خراسانی»، «سفیانی» و «یمانی»، هر سه در یک سال، یک ماه و یک روز (به صورت همزمان)، قیام میکنند.[۷]
برخی روایات، محل خروج «حسنی» را «سرزمین دیلم» معرفی کردهاند[یادداشت ۳] که به سمت شعیب بن صالح که از سمرقند حرکت کرده[۸] میرود و سپس آن دو به سمت کوفه حرکت میکنند، اما اشارهای به مکان آغاز قیام «خراسانی» نشده و به صورت مجمل بیان میکند که وی از مشرق قیام میکند.[یادداشت ۴]
برخی معتقدند واژه «مشرق» انصراف به قسمتهای شرقی سرزمینهای اسلامی دارد و محل خروج خراسانی، نمیتواند مکانی فراتر از مرزهای کشورهای اسلامی باشد.